ΣΥΝΝΕΦΙΕΣ ΜΕ ΛΙΑΚΑΔΑ

GIORNI E NUVOLE

Σκηνοθεσία: Silvio Soldini
Παίζουν: Margherita Buy, Antonio Albanese, Giuseppe Battiston, Alba Rohrwacher.
Ιταλία, 2007. Διάρκεια: 118΄

Πώς είναι να χάνει κανείς τη δουλειά του; Μάλλον όχι ευχάριστα, θα σκεφτόταν κανείς. Δύο όμως είναι οι βασικές παράμετροι: πόσα χρόνια ήταν στη συγκεκριμένη δουλειά και πόσο εύκολα μπορεί να ξαναβρεί μια παρόμοια. Όσο πιο παλιός κανείς σε μια δουλειά, τόσο πιο οδυνηρό του είναι να τη χάνει. Πόσο μάλλον όταν η επανεύρεση εργασίας προκύπτει ότι δεν είναι τόσο εύκολη όσο αρχικά φανταζόταν… Αυτό το επίκαιρο θέμα πραγματεύεται η ιταλική ταινία που σας προτείνουμε αυτή τη βδομάδα. Πρόκειται για ένα κοινωνικό-οικογενειακό δράμα χωρίς εντυπωσιασμούς και εξάρσεις, που θέλει το χρόνο του, δουλεύει αργά μέσα στο θεατή, λίγο-λίγο τον σταλάζει με την πίκρα και την αίσθηση αδιεξόδου των ηρώων, μέχρις ότου, μετά από δυο ώρες, να καταλήξει κι αυτός συναισθηματικά «μουσκεμένος» από μια κατάσταση που δυστυχώς δεν φαντάζει πλέον πολύ μακρινή σε κανέναν.

Ο Μικέλε είναι ένας πενηντάρης, διευθυντικό στέλεχος σε μια εταιρεία διαχείρισης ιστιοπλοϊκών σκαφών την οποία είχε ιδρύσει με φίλους του όταν ήταν νέος. Παντρεμένος με τη γοητευτική Έλσα, η οποία, μετά την ενηλικίωση της κόρης τους Ελίτσε, που συζεί με τον φίλο της με τον οποίο έχουν ανοίξει μαζί ένα εστιατόριο, αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο στη συντήρηση έργων τέχνης, δραστηριότητα για την οποία βεβαίως εργάζεται αμισθί. Το ζεύγος αναπληρώνει τη μισοσβησμένη φλόγα του μεταξύ τους έρωτα με μια πλούσια κοινωνική ζωή, με κοκτέιλ πάρτι και εξόδους σε ακριβά εστιατόρια. Ώσπου ένα βράδυ ο Μικέλε της «σκάει το παραμύθι»: μετά από μια αναδιάταξη της μετοχικής σύνθεσης της εταιρείας, εκπαραθυρώθηκε και είναι εδώ και δυο μήνες άνεργος. Το σπίτι τους πρέπει να πωληθεί άμεσα, καθώς δεν είναι σε θέση πλέον να πληρώνουν τη δόση του στεγαστικού. Το ίδιο και το σκάφος τους, το οποίο είναι συνδεδεμένο με τόσες και τόσες ωραίες αναμνήσεις από το κοινό τους παρελθόν. Τους απομένουν μόνο 21 χιλιάδες ευρώ στην τράπεζα συν κάτι ψιλά. Προσοχή, πάση θυσία να μην το μάθει η Ελίτσε. Έτσι αρχίζει το ξήλωμα μιας ολόκληρης ζωής. Γιατί δουλειά ομοίου επιπέδου και απολαβών σε πενηντάρη δεν προσφέρεται με τίποτα. Μιλάμε για βίαιη αλλαγή κοινωνικής τάξης. Από αμέριμνος αστός σε νεοπρολετάριος. Όχι απλή απώλεια εισοδήματος, αλλά απώλεια προσωπικής ταυτότητας. Σαν να σου τραβάν το χαλί κάτω από τα πόδια. Αργά αλλά σταθερά ο Μικέλε επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του με τη γυναίκα του, την κόρη του, τους φίλους ή «φίλους» του, την ίδια τη ζωή. Παρομοίως και η Έλσα. Τώρα πρέπει κι αυτή να ξανοιχτεί στη βιοπάλη. Να λειτουργήσει καταπραϋντικά και σταθεροποιητικά στην οικογένεια. Να ξαναδεί αν υπάρχει κάτι βαθύτερο που τη συνδέει πλέον μ’ αυτόν τον παντελώς αποπροσανατολισμένο άνδρα. Και η Ελίτσε; Αργά ή γρήγορα θα το μάθει κι αυτή. Από την αντίδρασή της θα διαφανούν πολλά αναφορικά με τη βαθύτερη και αδιόρατη ποιότητα της οικογένειας.

Την ιστορία αυτή ο σκηνοθέτης Σίλβιο Σολντίνι, διεθνώς γνωστός από την πετυχημένη κομεντί «Ψωμί και τουλίπες», επιλέγει να την αφηγηθεί υπόκωφα, αποφεύγοντας τις πολλές εντάσεις και τις δραματικές εξάρσεις, με εικόνες πεζές, καθημερινές, ρουτινιάρικες, χωρίς ποιητικές παρεκβάσεις. Ένα είδος σύγχρονου νεορεαλισμού δωματίου. Ακούγεται βαρετό, και ίσως σε κάποιες στιγμές φευγαλέα να είναι, όμως αποτελεί και την ορθότερη επιλογή. Ο θεατής βυθίζεται ανεπαίσθητα, κάθε σκηνή κι από λίγο, για να συνειδητοποιήσει στο τέλος της ταινίας ότι αυτό που παρακολούθησε δεν ήταν τίποτε λιγότερο από το ναυάγιο μιας ζωής. Θα ήταν απλά λυπηρό, αν δεν το νιώθαμε τόσο κοντά μας. Στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι μάλλον εφιαλτικό…